Sinds de publicatie van het advies van de Gezondheidsraad krijgt de Steungroep daar veel vragen over. Wij hebben hierover juridisch advies gevraagd aan de specialisatievereniging van sociale zekerheidsadvocaten (SSZ). Hieronder de reactie van mr. Bernard de Leest van deze vereniging.

Gevolgen van het advies

In het advies is onder andere aangegeven dat mensen met ME/CVS substantieel beperkt zijn in hun functioneren. Ook stelt de Gezondheidsraad dat mensen met ME/CVS die niet kiezen voor cognitieve gedragstherapie (CGT) of oefentherapie (graded exercise therapy, GET) als behandeling, daarvan geen negatieve gevolgen mogen ondervinden bij  de beoordeling van hun het recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering of een WMO-voorziening.

De vraag is of dit advies gevolgen heeft voor keuringen door bedrijfs- en verzekeringsartsen. En of genomen beslissingen door het UWV over het recht op een Ziektewet (ZW)- , WIA- of Wajong-uitkering alsnog ter discussie kunnen worden gesteld. Want misschien zijn er in het verleden te weinig beperkingen aangenomen of zijn herstelmogelijkheden overschat.

Er is een aantal situaties te onderscheiden:

1. Keuring volgt nog

U bent korter dan twee jaar arbeidsongeschikt en u moet nog gekeurd worden voor de ZW en/of de WIA. Of u verwacht een Wajongkeuring. Vast staat dat de verzekeringsarts van het UWV het advies van de Gezondheidsraad moet laten meewegen in zijn oordeel over uw beperkingen. De mate waarin de verzekeringsarts dat doet is zijn of haar professioneel oordeel.

2. Bezwaar- of beroepsprocedure loopt

U bent al gekeurd door het UWV en u bent het niet eens met de beslissing van het UWV omdat u vindt dat het UWV te weinig beperkingen heeft aangenomen of de mogelijkheid dat u herstelt heeft overschat. U bent in bezwaar, beroep of hoger beroep gegaan. Als deze procedure nog gaande is. kunt u het advies van de Gezondheidsraad inbrengen in de procedure en vragen wat dit advies voor gevolgen heeft voor het oordeel van het UWV over uw beperkingen. Het UWV heeft op grond van Algemene Wet Bestuursrecht de motiveringsplicht en zal dus moeten uitleggen wat voor gevolgen dit heeft in uw specifieke situatie. Bespreekt u dit met uw rechtshulpverlener. Hebt u geen rechtshulpverlener? Ga er naar op zoek. ZW-, WIA- en Wajong-procedures zijn ingewikkeld en niet goed te doen zonder professionele ondersteuning.

3. Geen bezwaar gemaakt of bezwaar- of beroepsprocedure verloren

U hebt de procedure(s) al achter de rug en hebt ongelijk gekregen. Of u hebt geen bezwaar gemaakt. In die gevallen kunt u bij het UWV een zogenaamd ‘herzieningsverzoek’ indienen als het om een WIA- of Wajong-uitkering gaat. U vraagt het UWV dan om opnieuw naar uw situatie en beperkingen te kijken. Het UWV moet u dan herkeuren. Als u het met de uitslag van de herkeuring niet eens bent, kunt u weer bezwaar maken en als u het niet eens bent met de uitslag van de bezwaarprocedure, opnieuw in beroep gaan bij de rechter.

Let op: als u alsnog in aanmerking komt voor een WIA-uitkering, dan gaat deze pas in vanaf het moment dat u om herkeuring hebt gevraagd. De uitkering gaat dus niet met terugwerkende kracht in.

Een herzieningsverzoek bij een ZW-uitkering heeft over het algemeen geen zin, omdat er geen recht meer kan bestaan op een ZW-uitkering omdat deze maar maximaal twee jaar duurt. Een WIA-uitkering kunt u ontvangen totdat u de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Voor het indienen van een herzieningsverzoek en het laten beoordelen of dat in uw geval zin heeft, is het aan te raden om  een in WIA- of Wajong-zaken gespecialiseerde advocaat of andere rechtshulpverlener, zoals van een vakbond of rechtsbijstandverzekering, in te schakelen.

Advies Gezondheidsraad en protocol CVS

Het is een misvatting dat verzekeringsartsen geen rekening hoeven te houden met het ME/CVS-advies van de Gezondheidsraad, omdat de richtlijn CVS uit 2013 zou prevaleren. Richtlijnen zijn een hulpmiddel voor artsen om zo goed mogelijke medisch zorg te kunnen verlenen. Ook van verzekeringsartsen wordt verwacht dat zij bij hun werk gebruikmaken van richtlijnen. In de wet staat dat verzekeringsartsen zo veel mogelijk gebruik moeten maken van wetenschappelijke inzichten die de beoordeling van arbeidsongeschiktheid kunnen ondersteunen (WIA artikel 6 lid 6). Richtlijnen zijn een weergave van breed gedragen wetenschappelijke inzichten. Inhoudelijke afwijking van richtlijnen en protocollen kan, soms moet dat zelfs. Dat moet dan wel goed gemotiveerd zijn. Gelet op het advies van de Gezondheidsraad is er kennelijk een wijziging in de wetenschappelijke inzichten als het gaat om ME/CVS en is er in ieder geval veel verder onderzoek nodig. De huidige Richtlijn CVS is dan ook mijns inziens aan herziening toe en afwijking van de richtlijn kan, mits de motivering maar deugt. Daar zal de rechter ook op letten en besluiten die het UWV neemt aan toetsen. Ik denk niet dat de rechter zal instemmen met het simpelweg verwijzen naar de bestaande richtlijn of hier zonder nadere motivering aan vasthouden. Maar dat is een inschatting. De praktijk zal uitwijzen hoe de rechter erover denkt. 

Meer informatie: Advies Gezondheidsraad over ME